NAUKA dla małych i DUŻYCH

SZTUKA STAROŻYTNEGO RZYMU

Starożytni Rzymianie wierzyli w wielu bogów. Bogom tym wznoszono liczne świątynie. Najsłynniejszą świątynią był PANTEON. Budowla miała kształt okrągły, tzw. Rotunda, przykryta jest wielką kopułą z otworem pośrodku, przez które wpada światło do wewnątrz. Wejście do Panteonu wspiera się na potężnych kolumnach, nad którymi wznosi się tympanon. Wejście to zwane jest PORTYKIEM.

Budowa rzymskiego miasta opierała się na prostych zasadach, miasto posiadało dwie główne ulice, skrzyżowane pod kątem prostym. Do obu tych ulic biegły równolegle mniejsze uliczki, wszystkie ulice były starannie wybrukowane i posiadały kanalizację. Na skrzyżowaniu dwóch ulic był rynek – FORUM.

Inne charakterystyczne budowle rzymskie:

- TERMY- łaźnie rzymskie;

- AMFITEATRY – miejsca gdzie organizowano widowiska, np. Koloseum;

- ŁUK TRIUMFALNY – były to pomniki zwycięstw rzymskich wodzów, bogato zdobione rzeźbami

- AKWEDUKTY- słynne rzymskie wodociągi, budowla ta składa się z kilku arkad złożonych z wielu łuków, u góry biegło kamienne koryto doprowadzające do miasta wodę z odległych górskich źródeł.

SZTUAK STAROŻYTRNEJ GRECJI

Sztuka starożytnej Grecji dzieli się na trzy okresy:

I okres: ARCHAICZNY

II okres: KLASYCZNY

III okres: HELLENISTYCZNY

W okresie archaicznym powstają pierwsze murowane świątynie, ale dopiero w okresie klasycznym kształtują się wspaniałe wzory architektury greckiej

Architektura

Grecka świątynia wznosi się na podmurowaniu, ma kształt prostokątny i otoczona jest kolumnami. Nad kolumnami znajduję się FRYZ, który obiega świątynię dookoła. Nad fryzem wznosi się dach, opadający ku bokom świątyni. Między fryzem, a dachem tworzy się tzw. TYMPANON, pokryty kompozycjami rzeźbiarskimi.

Świątynie budowano z kamienia, a przede wszystkim z pięknego, białego marmuru. Najsłynniejsza świątynia grecka znajduje się na wzgórzu Akropol- jej nazwa to PARTENON. Zbudowana z kamienia w stylu doryckim.

Istnieją trzy główne style budowli ze starożytnej Grecji:

1. Styl dorycki: głowica ma kształt prosty, a kolumna nie posiada bazy.

2. Styl joński: głowica posiada skomplikowane skręty, tzw WOLUTY, a baza składa się z kilku pierścieni.

3. Styl koryncki: głowica przypomina liście Akantu.

Rzeźba

Początkowo rzeźby greckie miały niewielkie rozmiary, a wykonywano je z kości słoniowej, gliny. Później zaczęto rzeźbić w kamieniu, a także odlewać w brązie posągi człowieka w postaci nieruchomej. W okresie klasycznym powstało więcej rzeźb, artyści bardzo szczegółowo ukazywali postać człowieka.

Wielcy rzeźbiarze: FIDIASZ, POLIKLET, PRAKSYTELES.

Ceramika i malarstwo

Grecja słynęła przede wszystkim z malarstwa wazowego – malowano na naczyniach ceramicznych toczonych z gliny na kole Gancarskim.

Sposoby zdobienia naczyń:

1. Styl CZARNOFIGUROWY – naczynia, które po wypaleniu miały kolor czerwony, pokrywano czarną dekoracją.

2. Styl CZERWONOFIGUROWY – malowano czarnym kolorem całe naczynie, a kompozycję pozostawiano czerwoną.

SZTUKA PRZEDHISTORYCZNA

20 000 lat temu człowiek stworzył pierwsze działa malarskie. Wykonał ja na ścianach jaskiń. Pierwsze takie malowidła odkryto w hiszpańskiej miejscowości ALTAMIRA, później we Francji w miejscowości LASCAUX. Tematem tych malowideł były zwierzęta: jelenie, krowy, dzikie krowy i konie, bawoły, bizony. Zwierzęta pokazane są czasami w ruchu, galopie. Malowidła na ścianach skał wykonane są czarnym konturem wypełnionym następnie kilkoma kolorami: czerwienią, żółciem, brązem. Malując na ścianie skalnej człowiek potrafił wykorzystać jej wypukłości, wygięcia złomy. Dzięki temu zwierzęta wydają się być prawdziwe.

Malowidła miały charakter magiczny, którego egzystencja zależała od tego co człowiek upolował (człowiek chciał w ten sposób zjednać zwierzę, uprosić jego łaskawość, osłabić wrogość, tak by w łatwy sposób można go było upolować).

KRESKA

Kreska w przyrodzie nie istnieje. Jest śladem ołówka, kredki, mazaka, itp.

Kreskę, której zadaniemjest wyznaczenie obmyślonego przez nas kształtu na płaszczyźnie nazywamy kreską konturową lub konturem.

Kreską możemy wyrazić przestrzeń w obrazie, głębię. To co bliżej naszych oczu narysujemy kreską grubą, wyraźną, to co dalej- kreską cienką, mniej wyraźną.

Kreska może wyrazić charakter powierzchni- fakturę przedmiotu, postaci, rośliny.

KOMPOZYCJA

Słowo „kompozycja” pochodzi od łacińskiego słowa „componere” i oznacz: układać, składać. W plastyce oznacza sposób w jaki zostaną ułożone plamy barwne, kreski, bryły.

Rodzaje kompozycji:

1. Kompozycja symetryczna – to taka, której obie połowy po dwóch stronach osi są jednakowe lub bardzo podobne;

2. Kompozycja rytmiczna – to powtarzanie się takich samych lub podobnych elementów, plam, kresek, w pewnych odstępach;

3. Kompozycja otwarta – elementy pozornie „wychodzą” za obraz;

4. Kompozycja zamknięta- elementy są ograniczone ramką;

5. Kompozycja statyczna – to taka, w której elementy stwarzają wrażenie spokoju;

6. Kompozycja dynamiczna – to taka, której elementy sprawiają wrażenie ruchu, wirują, ruszają się.